Veel basisscholen zijn volop aan de slag met het opnemen van wetenschap en technologie (W&T) in hun onderwijs. Vanuit stichting BOOR willen we onze scholen daarbij helpen. Els Huberts, projectleider W&T bij BOOR: ‘Het gaat erom dat leerkrachten de didactiek van het onderzoekend en ontwerpend leren zelf in de vingers krijgen.’
Toen Els Huberts in februari als projectleider W&T bij BOOR begon, deed ze eerst een korte scan bij de aangesloten scholen. ‘Zo’n zestig procent van de scholen blijkt al met techniek bezig. In dat opzicht zijn we best ver’, zegt ze. ‘Wetenschap en technologie is dan ook niets nieuws, maar het is wel zo dat we didactisch iets nieuws doen.’
Els doelt hiermee op de didactiek van het ontdekkend en ontwerpend leren zoals die staat omschreven in de doelen van het SLO. ‘Je kunt bijvoorbeeld de kinderen tafels leren door middel van ontwerpend leren’, vertelt ze. ‘Je stelt de kinderen de vraag: ontwerp een spel waarbij we met z’n allen de tafels kunnen leren. De kinderen gaan in groepjes aan de slag. Daar komen ongeveer vijf spellen uit, die gaan ze testen en verder perfectioneren. Op deze manier maak je kinderen enthousiast om met hun eigen ideeën te komen. Je coacht de kinderen bij het vinden van hun eigen oplossingen. Daarmee geef je ze een pakket aan vaardigheden mee, waarmee ze straks misschien een beroep vormgeven dat ze zelf hebben bedacht. Het is een proces dat je kinderen aanleert.’
Aan alles koppelen
Volgens Els kun je deze vorm van leren op veel gebieden inzetten. ‘Behalve bij rekenen kan het ook bij taal, zaakvakken, loopbaanleren, ICT, ouderbetrokkenheid enzovoort. Je kunt het aan alles koppelen. Dat maakt de invoering ook makkelijker. Je kunt het aansluiten op de plannen die er al liggen.’
BOOR wil de scholen daarbij helpen. Al onze scholen krijgen de komende jaren de mogelijkheid mee te doen aan leerkringbijeenkomsten en BOOR-classes. Els: ‘Een leerkring bestaat uit twee leerkrachten van scholen die kiezen voor W&T gekoppeld aan een thema, zoals talentontwikkeling, ouderbetrokkenheid, zaakvakken, taal & rekenen en ICT. Deze scholen worden getraind in de didactiek van het onderzoekend en ontwerpend leren, gekoppeld aan dat thema. Daarna ontwikkelen ze lessen die zij als lerende organisatie met elkaar delen. De BOOR-classes zijn workshops rond alle thema’s. Het is de bedoeling dat leerkrachten hier lesideeën krijgen aangereikt die ze direct kunnen toepassen in de groep. We organiseren de bijeenkomsten samen met Pabo Rotterdam.’
Leerkrachten van een aantal scholen hebben inmiddels BOOR-classes bezocht, waaronder een aantal leerkrachten van basisschool ’t Landje. ‘Het heeft ons geïnspireerd’, vertelt adjunct-directeur Dionne van der Welle. ‘We willen wetenschap en technologie graag verbinden met kunstzinnige vorming. Tijdens een van de BOOR-classes kregen we nogmaals de bevestiging dat het kan. Techniek en kunst liggen niet zo ver van elkaar af. Je kunt het integreren.’
“We leren zelf ook onderzoekend en ontwerpend”
Zelf op onderzoek
De school is al langer bezig met de vraag hoe ze wetenschap en technologie kan implementeren. Het is als speerpunt opgenomen in het beleidsplan 2016-2020. Dionne: ‘Vorig jaar hebben we verschillende methodes uitgeprobeerd. De methode Topondernemers sloot het beste aan op onze visie. Hierbij gaan kinderen vanuit een vraagstelling zelf op onderzoek. Het is een manier van onderzoekend en ontwerpend leren.’ Volgens Dionne bevinden ze zich in de beginfase. ‘We zijn maar een paar weken met de methode bezig. We zijn zelf ook onderzoekend en ontwerpend aan het leren.’
Leerkrachten van obs Nelson Mandela hebben nog geen bijeenkomsten van BOOR bijgewoond, maar zijn het wel van plan. De school is al geruime tijd bezig met wetenschap en technologie te integreren op een manier die past bij de school. ‘Wij bieden alle groepen elke week een uur wetenschap en technologie’, vertelt directeur Peter Jelly. ‘In plaats van een nieuwe methode aan te schaffen, hebben we eerst gekeken naar wat we al in huis hebben. Dat is de wereldoriëntatiemethode Argus Clou. Daarin zitten veel lessen die mooi passen binnen wetenschap en technologie. Op basis daarvan hebben we zelf lessen samengesteld.’
Peter geeft aan dat ook zij in de beginfase zitten. ‘We hebben de koppeling met de didactiek van onderzoekend en ontwerpend leren nog niet gemaakt. Die slag moeten we maken en we hopen dat te doen in de leerkringen en in BOSS (Beter Opleiden in Samenhang en Synergie), een samenwerkingstraject met een aantal andere basisscholen en Hogeschool Rotterdam.’
Dit artikel is eerder gepubliceerd in het
Rotterdams Onderwijs Magazine (ROM). ROM is een onafhankelijk voorlichtings- en opiniemedium voor onderwijs, educatie en opleiding in Rotterdam. Het ROM biedt een website, een magazine en een digitale nieuwsbrief.