‘Het ligt in Europa.’
‘Nietes.’
‘Wel, wacht maar.’ De jongen loopt de klas in en komt terug met een atlas. De twee klasgenoten zitten aan een tafel in de gang van de Openbare Daltonschool Overschie. Samen maken zij een aardrijkskundeopdracht. Bladerend door de kaarten glijden hun vingers over de wereld. ‘Daar, Turkije! En hier, Istanbul. Zie je wel, net nog in Europa.’
IJverig schrijven zij de vergaarde kennis over in hun opdrachtenboek. Naast hen hangt een poster: ‘Stippel jouw reis uit van nu naar later en wees eigen baas over jouw toekomst.’
‘Stippel jouw reis uit van nu naar later en wees eigen baas over jouw toekomst.’
Het is het Daltononderwijs ten voeten uit. Zijn uitgangspunten: vrijheid in gebondenheid, zelfstandigheid, samenwerking en brede vorming. In de klas zit aan het raam een Daltonleerling van het eerste uur: Phiby Groenewegen. ‘Ik weet niet beter,’ zegt de tiener uit groep acht. ‘Al in de peuterspeelzaal was samenwerken belangrijk. Wij speelden spelletjes met zijn allen of gingen samen tekenen. Mijn moeder denkt dat dit handig is voor later.’
Op donderdagen krijgen Phiby en haar klasgenoten een taakbrief. Daarop staan de opdrachten die de woensdag erop af moeten zijn. De leerlingen bepalen zelf hoe zij dit inplannen. ‘In de les zet de juf steeds een wekker,’ legt Phiby uit. ‘Wanneer die afgaat, zit onze tijd erop en gaan we aan de slag met de volgende taak. Welke dat is, mogen wij zelf kiezen. Zolang alles maar op tijd klaar is.’ De meeste taken maken de leerlingen op school. ‘Huiswerk hebben we alleen af en toe.’ Om de taken over de week te verdelen, houdt Phiby een agenda bij. ‘Hij zit altijd in mijn tas en gaat overal mee naar toe.’ Op de voorkant staan twee paarden. De tiener rijdt twee keer per week. Ze loopt door de gang en wijst de bibliotheek aan waar leerlingen kunnen werken of boeken huren. In het trappenhuis hangt een tekening. ‘Daaraan heb ik meegewerkt,’ vertelt ze trots. ‘Tekenen is mijn lievelingsvak, maar ik besteed er evenveel aandacht aan als aan de andere vakken. Anders loop ik achter.’
‘Plan niet te veel op één dag,’ zegt ze, ‘maar verdeel jouw taken over de week. Als je iets niet begrijpt, vraag dan om hulp en werk samen met jouw klasgenoten. Met elkaar kom je er meestal wel uit.
Over een paar maanden vertrekt Phiby naar de middelbare school. De nieuwe leerlingen van de Openbare Daltonschool Overschie adviseert zij goed te plannen. ‘Plan niet te veel op één dag,’ zegt ze, ‘maar verdeel jouw taken over de week. Als je iets niet begrijpt, vraag dan om hulp en werk samen met jouw klasgenoten. Met elkaar kom je er meestal wel uit. En maak álle opdrachten, niet alleen wat je leuk vindt. Anders moet je nablijven.’ Phiby blijft weinig na. ‘Nablijven is op woensdagen en dan rijd ik paard. Ik zorg dus altijd dat ik alles af heb.’